Onze inbreng in de 1e termijn
Voor ons ligt de kadernota van 2025. Onze ambtenaren hebben wederom een duidelijk document geproduceerd, waarvoor onze dank. Hoewel de kadernota 2025 een sluitende begroting presenteert voor het jaar 2025, maakt de VVD zich ernstige zorgen over de financiële vooruitzichten na 2025. De meerjarenbegroting toont aanzienlijke tekorten vanaf 2026, met een dreigend tekort van 2,7 miljoen euro in dat jaar. Dit is een alarmerende situatie die niet kan worden genegeerd. Terwijl de kadernota op het eerste gezicht een sluitende begroting voor 2025 toont, moet men zich realiseren dat dit slechts een tijdelijke oplossing is. De VVD vindt dat wij ons moeten voorbereiden op het scenario dat er geen of slechts een beperkte oplossing van de centrale overheid komt voor het jaar 2026 en de opvolgende jaren.
We willen graag een aantal onderwerpen uitlichten die we per programma nader willen bespreken.
Bestuur en veiligheid
Arbeidsmarktstrategie De Peel
De onderbouwing van de arbeidsmarktstrategie geeft ons nog onvoldoende duidelijkheid over de toegevoegde waarde in relatie tot de structurele investering van € 75.000. We vragen het college dan ook om nader te onderzoeken hoe dit kostenefficiënter georganiseerd kan worden. Het uitstappen van Asten uit deze samenwerking moet daarbij overwogen worden.
Programmamanagement Peelagenda
Eveneens zien wij geen overtuigende toegevoegde waarde in het programmamanagement van de Peelagenda. De jaarlijkse kosten van € 56.000 zijn aanzienlijk, en ook hier missen we concrete resultaten die deze investering rechtvaardigen. Wij zijn van mening dat deze middelen beter ingezet kunnen worden binnen de gemeente of op andere projecten met directe voordelen voor onze inwoners.
Veiligheid
Actieve preventieve maatregelen zoals de zichtbare aanwezigheid van politie en BOA's verhogen het veiligheidsgevoel. Het Lokaal Integraal Veiligheidsbeleid wordt versterkt om ondermijning en bestuurlijke weerbaarheid aan te pakken. Door voortdurende investeringen blijft Asten een veilige en aangename plek om te wonen en te werken.
Ruimte
De Astense VVD mist in de kadernota 2025 de inzet van simpele maar doeltreffende maatregelen zoals een ruim beleid op het gebied van woningsplitsing en de mogelijkheid van nieuwe woonvormen op eigen grond. Deze maatregelen kunnen bijdragen aan het aanpakken van de woningnood op een effectieve en kostenefficiënte manier.
Daarnaast vinden wij dat de incidentele uitgave van € 30.000 voor het actualiseren van de visie op bebouwingsconcentraties kan worden doorgeschoven naar een later tijdstip. Het opschorten van de belemmering in dit beleid en het vrijlaten van deze ruimte kan direct voordeel bieden zonder directe kosten. Hetzelfde geldt voor de structuurvisie kwaliteitsverbetering, die eveneens € 30.000 kost.
Hoewel wij Senzer een warm hart toedragen, vinden wij de structurele stijging van € 130.000 voor groenonderhoud enorm. Het college dient alternatieven te zoeken om deze kostenstijging te beperken. Dit geldt ook voor de structurele stijging van € 55.000 voor groenonderhoud commercieel. Wij dringen aan op een heroverweging van deze budgetverhogingen en het zoeken naar meer kostenefficiënte oplossingen.
Sociaal domein
Wij vinden het bijzonder dat er eerst een nieuw ICT-systeem ter waarde van € 10.000 moet komen bij Onis om de vraag vanuit de Raad te kunnen beantwoorden om meer data aan te leveren. Dit voelt niet goed en roept vragen op over de efficiëntie van de huidige systemen en de noodzaak van deze uitgave.
Daarnaast is het onduidelijk wat de aanstelling van een projectleider voor het versterken van de sociale basis, met een kostenpost van € 68.250, precies gaat opleveren. Wij vragen ons af of deze investering daadwerkelijk leidt tot concrete verbeteringen en meetbare resultaten binnen de sociale basis. Het is essentieel dat dergelijke uitgaven goed worden onderbouwd en dat er duidelijke verwachtingen en resultaten aan gekoppeld zijn.
Financiën
De Astense VVD wil bij enkele onderwerpen stilstaan met betrekking tot de financiële aspecten in de kadernota 2025.
Het Land van de Peel wil zelfstandig worden en vraagt daarvoor een structurele bijdrage van € 25.000. Als je zelfstandig wil worden, klinkt het ons niet logisch om hiervoor een flinke financiële bijdrage te vragen aan de gemeente. Om te voorkomen dat dit een nieuwe Gemeenschappelijke Regeling wordt die haar eigen bestaansrecht creëert zonder meetbare voordelen, stellen wij voor dat Asten stopt met deze samenwerking.
Daarnaast is de aanbesteding van het nieuwe financiële systeem flink tegengevallen. We begrijpen dat we tijdelijk twee systemen moeten handhaven, waardoor de kosten in 2025 tijdelijk hoger zullen zijn. Dat met de invoering van het nieuwe financiële systeem de structurele kosten met € 35.000 stijgen, vinden wij een flinke tegenvaller.
Verder vinden wij de stijging van 7,5% van de vaste lasten voor onze inwoners enorm en moeilijk te verantwoorden. Het corrigeren van onvoldoende doorgevoerde inflatie uit het verleden in dit jaar vinden wij onterecht. Wij streven naar een maximale stijging van 3% in de lasten voor onze inwoners en verzoeken het college te onderzoeken wat nodig is om deze lastenstijging terug te brengen naar 3%.
Conclusie
Gezien de financiële vooruitzichten en de verwachte onvoldoende oplossingen uit Den Haag, is de VVD van mening dat we nu al rekening moeten houden met ingrijpende maatregelen om onze kosten te beheersen. Wij zijn ervan overtuigd dat het niet haalbaar is om alle voorzieningen op hetzelfde niveau te houden om dan maar de lasten in de schoenen van onze inwoners te schuiven. Daarom pleiten wij voor het terugschroeven, opschuiven of zelfs definitief afschaffen van bepaalde uitgaven.
Wij vinden het belangrijk dat de vaste lasten voor onze inwoners niet te hard oplopen en beperkt blijven tot maximaal 3%. Wij verzoeken het college hier de mogelijkheden voor te onderzoeken en daarbij rekening te houden met de suggesties die wij hebben gedaan in onze reactie op de kadernota 2025.
Het onderwerp “niet opgenomen wensen” is voor de VVD heel duidelijk. Onze financiële lange termijnsituatie staat ons niet toe om wensen uit deze lijst toe te voegen aan de kadernota. Dit blijft voor ons dus “niet opgenomen wensen”. Het toevoegen van extra wensen zou onze financiële situatie alleen maar verder verslechteren, en dat is iets wat we ons niet kunnen veroorloven.
Wij zien uit naar een constructieve discussie en samenwerking, zoals we altijd doen, om samen de beste beslissingen voor de toekomst van Asten te nemen.
Fractie VVD Asten
Onze inbreng in de 2e termijn
Voorzitter, volgens mij zijn we het er allemaal over eens dat we op z’n zachtst gezegd een bijzondere tijd tegemoet gaan. 2025 wordt een jaar waarin er duidelijkheid zal komen wat de financiële positie van Asten wordt op de jaren die volgen
De VVD is van mening dat het college en de raad nog steeds vol ambitie is en gelukkig is er in de eerste 2 jaren van deze raadsperiode al veel opgepakt. Dat werk gaat gewoon door. Zoals meerdere partijen hebben aangegeven, we zitten gelukkig goed op koers.
We horen ook overeenkomsten en dat maakt besturen naar ons idee een stuk gemakkelijker. Een aantal punten zullen we nog even samenvatten:
- We horen diverse partijen over het splitsen van woningen en het ruimer maken van de mogelijkheden om een Tiny house in de tuin te zetten. Toon lef en gooi het beleid hierover over boord. Bekijk vervolgens welke aanvragen er komen, wat ons betreft een eenvoudige stap welke in financiële zin weinig pijn doet maar voor onze inwoners van grote waarde kan zijn. Door te zeggen ‘er is nog bijna niemand die een aanvraag heeft gedaan’ te suggereren dat er geen interesse is, is natuurlijk niet waar. Kijk nog maar even terug op de woonavond van okt 2023. Er waren die avond heel veel vragen over Tiny houses op eigen grond. Daar kunnen we niet aan voorbij gaan. Misschien is de drempel voor de vraag simpelweg te hoog. Niet speculeren maar gewoon eens proberen. Naar ons idee zijn dat ook up to date kaders.
- We zijn ook blij dat we nu met meerdere partijen zijn die ons idee van de busverbinding naar Deurne overgenomen hebben. Want de aantrekkelijkheid van Asten is mede afhankelijk van de eenvoudige manier om Asten te kunnen bereiken of om naar Eindhoven en verder je vlot te kunnen plaatsen.
- De arbeidsmarktstrategie en de programmamanager is bij veel partijen voorbij gekomen. Het signaal lijkt ons duidelijk. Nu nog even niet. De evaluatie van 2025 is belangrijk en dan kunnen we pas iets zeggen over 2026. Het gaat niet alleen over bewijzen maar ook over terugverdienen! Kunnen we de garantie krijgen dat dit niet ook z’n eigen bestaansrecht gaat creëren. Tot op heden hebben we er namelijk slechte ervaringen mee. Samenwerkingsverbanden zijn namelijk heel lastig te ontbinden. Eenmaal opgestart is het bijna niet meer te stoppen.
- De lasten van de inwoner kunnen simpelweg niet zo snel stijgen als nu wordt voorgesteld. Ook dat horen we bij meerdere partijen voorbij komen. We verwachten dan ook van het college een concrete oplossing dat het veel meer geleidelijk gaat, zoals ook SvA aangeeft.
- Financieel systeem. Natuurlijk hebben we een goed systeem nodig. Maar het is ook belangrijk dat we aan de voorkant weten waar we aan toe zijn, niet achteraf!
- De projectleider voor het versterken van de financiële basis. Daarvoor geeft de wethouder aan dat hiervoor een projectplan moet komen. Heeft het college dan al wel een financiële onderbouwing dat deze kosten terugverdiend worden? Laat dat eerst dan maar eens komen alvorens we iets toezeggen. Daarbij komt dat de hoogte van het bedrag naar ons idee erg hoog is.
- Speelvoorzieningen zijn belangrijk, maar ook hier moeten soms moeilijke keuzes gemaakt worden. Veiligheid staat voorop. Het geld zal dan echt gevonden moeten worden. Wij zien graag wat voor consequenties dit heeft alvorens we onze reactie hierop geven.
En dan tot slot een reactie op de motie. Zoals mevr Van Oosterhout van SvA haar beschouwing begon, we moeten moeilijke keuzes maken. Daarom zullen we deze motie op dit moment niet steunen. Wat ons betreft is de financiële ruimte er nu niet. Hopelijk in 2026 wel maar dat zullen we echt later moeten bekijken.